Kar fotoğrafları nasıl çekilir ?

Hepinizin bildiği gibi önümüzdeki dönem karlı günlerin başlangıcı. Özellikle Ocak ayından başlamak üzere Şubat ve Mart aylarının karlı geçeceği birçok meteoroloji uzmanı tarafından belirtiliyor. Tabii ki tüm amatör fotoğrafçıların aklına da bu doyumsuz manzaraları fotoğraflamak geliyor. Haksız da değiller. Doyumsuz manzaranın pamuk saflığındaki görünümleri tabii ki her fotoğrafçıyı etkiliyor.

Kar fotoğrafları her zaman problemli çekimlerdir

Bu fotoğrafların çekimi ile birlikte özellikle pozlandırma hataları her amatör için bir sorun olmuştur. Çünkü kadraj içerisinde yer alan beyaz bölge (karlı bölge) çoğaldıkça TTL sisteminin yanılma payı da artar. Çünkü TTL sistemin baz aldığı bir nötr gri noktası (% 18) vardır. Oysa kar, beyaz olduğu için baz alınan düzeyden farklı bir yansıtıcılığa sahiptir. O nedenle karın içinde olduğu manzara çekimlerinde önlem alınmadığı takdirde görsel doyuruculuğu olmayan ve az pozlanmış (gri kar) fotoğraflarla karşı karşıya kalınabilir.

TTL Sistem ölçümü nasıl yapar ?

Hepinizin fotoğraf makinesi ister D-SLR olsun isterse kompakt dijital olsun TTL, yani Through The Lens (Objektifin içinden okuma) sistemi ile ölçüm yapar. TTL sistemin çalışma prensibi şöyledir; Objektiften giren ışınlar fotoğraf makinesi içerisine yerleştirilmiş olan ışık sensörlerinin (foto-elektrik hücreleri) üzerine gelir. Buradan açığa çıkan elektrik enerjisi size diyafram ve örtücü hızını verir. Siz örtücü hızı öncelikli çalışıyorsanız, deklanşöre yarım bastığınızda fotoğraf makinesi pozometresi size diyaframı verir. Diyafram öncelikli çalışıyorsanız, deklanşöre yarım bastığınızda fotoğraf makinesi pozometresi size örtücü hızını verir. Ama bu ölçüm sistemi objeden yansıyan ışığı ölçtüğü için bağımsız değildir. Bu sistem %18 yansıtıcılığa göre (orta griye) ayarlanmıştır. Dolayısıyla bu sistem, gördüğü her şeyi orta gri olarak algılar. Dolayısıyla bu sistemle ölçüm yapılırken hep bu değerde bir objeden ölçüm almak gerekir.

TTL Sistem kar fotoğraflarında yanılır

Oysa kar fotoğraflarında doğal olarak kadrajın çok büyük bir bölümü beyaz olacağı için ölçüm sistemi bunu orta gri gibi algılayarak ona göre bir pozlandırma yapar. Yani karı orta gri gibi ölçer. Siz fotoğraf makinenizi beyaza da yöneltseniz, siyaha da yöneltseniz onu orta gri görür yani beyazı da siyahı da orta gri yapar. Sonuçta elde ettiğiniz kar fotoğraflarında kar beyaz değil, orta gri çıkar.

Pozlandırmayı nasıl yapmalıyız ?

Kar fotoğrafı çekmek için fotoğraf makinenizi manzaraya yönelttiğinizde, manzaradaki karın kapladığı orana göre fotoğraf makinesi pozometresi 2 stop kadar hata yapar. Yani beyaz olan kar, gri kar olarak fotoğrafınıza yansır. Örneğin fotoğraf makinenizi örtücü hızı (TV/S) modunda kullandığınızı düşünelim. Ve örtücü hızınızı 1/125’e ayarlayarak bu şekilde fotoğraf makinenizi kar manzarasına tuttuğunuzda (tüm kadraj karla kaplı olsun) fotoğraf makinesi size 16 diyafram veriyor olsun. Bu şekilde çekim yaparsanız kar manzaranız gri bir kar manzarası olarak fotoğrafta oluşur. Çünkü fotoğraf makinesi pozometresi beyaz karı, ayarlandığı ayara yani %18 griye getirmiştir. Böylece beyaz kar, fotoğrafta gri kar olmuştur. Ama siz kar fotoğrafı çekimlerinde basit uygulamalar ile doğru pozlandırmalar yapabilirsiniz.

Yapmanız gereken 2 tipte hareket vardır. Bunlardan birincisi bu tip bir ölçümden sonra diyaframı 2 stop kadar açmaktır. Yani 16 diyaframı 8 diyaframa getirmektir. Bu düzeltmeyi ölçüm yaptıktan sonra fotoğraf makinenizdeki (+/-) modundan da yapabilirsiniz. Ya da bu tip bir çekime çıkarken (+/-) modunu -2’ye getirerek pozu baştan düzeltebilirsiniz. Böylece pozometrenin verdiği değeri çekim boyunca değiştirmek zorunda kalmazsınız.

İkinci yol ise kar fotoğrafı çekimlerinde fotoğraf makinesi pozometresini yanıltmayan bir yerden ölçüm alarak kar manzarasını çekmektir. Yani yöntem, kar manzarasına yakın bu objelerden birinden pozlandırma bilgilerini alarak manzaraya uygulamaktır. Örneğin kar manzarası ile aynı ışığı alan çok yakındaki insan teni veya kar tutmamış kiremitler ve yeşil yapraklar en iyi ölçüm alma yerleridir.

Bu yöntemi uygularken fotoğraf makinenizin ölçüm modu mutlaka spot ölçümde olsun ki spot ölçümün sınırları dışında pozometre, farklı tonların ölçümünü almasın. Eğer fotoğraf makinenizde spot ölçüm modu yoksa o takdirde fotoğraf makinenizi merkezi ağırlıklı ölçüm yöntemine alarak yukarıda belirttiğimiz objelerden birinin yanına yaklaşıp, kadrajın tamamını o obje işgal edecek şekilde, aldığınız ölçümü kilitleyip kar manzarasına uygulayabilirsiniz.

Hangi konuları seçebilirsiniz ?

Birçok kişi kar yağdığında bu tip çekimleri yapmaya çalışır. Oysa bu aşamada yapacağınız çekim, objektifinizin ve fotoğraf makinenizin su almasına neden olur. Zaten bu tip bir durumda çekilecek mükemmel bir görüntü de yoktur. O nedenle kar yağdıktan sonra güneşin açmasını bekleyin. Çünkü güneş yüzünü gösteriyorsa, özellikle uzak planların çekimleri daha mükemmel olur. Çünkü güneş bu aşamada karlı bölgelerde formlar oluşturacağı için nefis görüntüler almanıza yardımcı olacaktır. Ama eğer hava açmamakta karalı ise yakın yani makro çekimler yapabilirsiniz. Özellikle buzların oluşturduğu sarkıtlar ve yeşil yaprakların üzerindeki donmuş kar taneleri, bu tip ışıkta iyi etkiler bırakırlar. Son uyarı; fotoğraf makinenizin pilini, donmaması için çekim anına kadar cebinizde taşıyın. Böylece pilin sıcak kalmasını ve enerjisinin kaybolmamasını sağlarsınız.

Doç. Dr. Özer Kanburoğlu

PHOTOWORLD OCAK ŞUBAT 2008 SAYISINDAN.